Μέσα στον πρώτο χρόνο πολλές αλλαγές πρόκειται να συμβούν στη διατροφή του μωρού σου. Η πιο σημαντική αλλαγή είναι η εισαγωγή των στερεών τροφών. Συνήθως το παιδάκι θα αρχίσει με πολτοποιημένα απλά τρόφιμα και θα συνεχίσει με πιο πολύπλοκες τροφές και λίγο αργότερα θα ξεκινήσει να τρώει μόνο του μικρές μαλακές μπουκίτσες. Το μωράκι θα καταφέρει σε λίγους μόνο μήνες ζωής να συμμετέχει στα οικογενειακά γεύματα και θα αποκτήσει τη δική του θέση στο τραπέζι. Όλη αυτή η διαδικασία, που συμβαίνει με μεγάλη ταχύτητα, συχνά δημιουργεί μία σύγχυση και πολλά ερωτηματικά στους νέους γονείς.

Πώς θα καταλάβω πότε το παιδί μου είναι έτοιμο να ξεκινήσει να τρώει;

Περίπου στους 4 μήνες ζωής τα παιδιά δείχνουν τα πρώτα σημάδια ότι είναι έτοιμα για την εισαγωγή νέων τροφών. Τα πιο συνηθισμένα σημάδια είναι:

• Κάθεται χωρίς να το στηρίζουμε.
• Κρατάει το κεφαλάκι του όρθιο από μόνο του.
• Ανοίγει το στόμα του όταν βλέπει το κουταλάκι και πλησιάζει προς αυτό.
• Καταπίνει το φαγητό του και δεν το φτύνει.
• Δείχνει περιέργεια και ενδιαφέρον όταν βλέπει τους μεγαλύτερους να τρώνε.

Συνήθως, όταν τα μωράκια διπλασιάσουν το βάρος τους από το βάρος γέννησης – κάτι που γίνεται συνήθως κοντά στον 4^ο μήνα της ζωής τους είναι έτοιμα να ξεκινήσουν τη στερεή τροφή.

Με ποια τροφή πρέπει να αρχίσω;

Η συνήθης πρακτική είναι να αρχίσουμε με ένα δημητριακό (πχ. ρυζάλευρο). Παρολαυτά, η έρευνα δεν έχει δείξει ότι το να αρχίσουμε κάποια συγκεκριμένη τροφή πρώτη, έχει διαφορετικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη και την πορεία του μωρού. Πολλές φορές οι ειδικοί προτείνουν να μπουν τα λαχανικά πριν από τα φρούτα. Η έρευνα, όμως, δεν έχει δείξει ότι αν μπουν τα φρούτα πρώτα, το μωρό μετά δε θα θέλει να φάει λαχανικά. Ούτως ή άλλως τα μωράκια γεννιούνται με μία έμφυτη προτίμηση στη γλυκιά γεύση. Αν το μωράκι θηλάζει αποκλειστικά, τότε καλό θα ήταν σύντομα να μπει στη διατροφή του το κρέας που αποτελεί μία καλή πηγή σιδήρου και ψευδαργύρου.

Πρέπει να αποφεύγω τα αλλεργιογόνα τρόφιμα;

Μερικοί πιστεύουν ότι πρέπει να καθυστερήσουμε την εισαγωγή των συνήθως αλλεργιογόνων τροφών (θαλασσινά, ξηρούς καρπούς, αυγό κλπ). Παρολαυτά οι έρευνες δεν έχουν δείξει ότι η καθυστέρηση αυτών των τροφών, έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Αν παρατηρήσεις ότι το μωράκι σου παρουσίασε κάποιο σύμπτωμα αλλεργίας σε τροφή, όπως διάρροια, εξάνθημα ή εμετούς, μίλησε στον παιδίατρό σου για το πώς θα συνεχίσεις με τη διατροφή του.

Κάθε πότε μπορώ να εισάγω μία νέα τροφή;

Η εισαγωγή των τροφών γίνεται σταδιακά. Συνήθως συστήνουμε την εισαγωγή νέων τροφών κάθε 3 ημέρες. Έτσι, μπορούμε να διαπιστώσουμε, σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων, ποια τροφή του προκάλεσε τα συμπτώματα αυτά. Μέσα σε λίγους μήνες από την πρώτη εισαγωγή τροφής, το μωράκι θα πρέπει να έχει ένα διαιτολόγιο που θα αποτελείται από τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων (γαλακτοκομικά, ψάρια, κρέατα, αυγά, λαχανικά, φρούτα, δημητριακά).

Μπορεί το μωράκι μου να πιει χυμό;

Συνήθως τα μωρά δε χρειάζονται χυμό πριν ολοκληρωθεί ο πρώτος χρόνος ζωής τους. Μετά τον πρώτο χρόνο μπορεί το μωράκι να πιει χυμό φρέσκο, χωρίς προσθήκη ζάχαρης, αλλά όχι πάνω από μισό φλυτζάνι.

Η υφή των κοπράνων του άλλαξε με την εισαγωγή της στερεάς τροφής, πρέπει να ανησυχήσω;

Με την έναρξη των στερεών τροφών είναι φυσιολογικό να αλλάξει τόσο η υφή, όσο και το χρώμα αλλά και η οσμή των κοπράνων. Η οσμή θα γίνει πιο έντονη και το χρώμα τους μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την τροφή που έχουν φάει (πολλά πράσινα λαχανικά θα δώσουν ένα σκούρο πράσινο χρώμα, ενώ άλλα πχ το παντζάρι, μπορεί να τα χρωματίσουν λίγο πιο κόκκινα). Επίσης, η υφή τους θα γίνει πιο συμπαγής. Αν το μωράκι έχει πιο υδαρή κόπρανα ή αν στα κόπρανά του περιέχεται βλέννα, τότε πιθανώς να σημαίνει ότι το πεπτικό του σύστημα έχει ερεθιστεί από κάποια τροφή. Αν πάλι παρατηρήσεις ότι μέσα στα κόπρανα υπάρχουν υπολείμματα τροφής, πχ. Φλούδα από ντομάτα, μην ανησυχήσεις, είναι φυσιολογικό. Το πεπτικό του σύστημα είναι ακόμα ανώριμο και μπορεί να μην πέπτει τα πάντα πλήρως.

Χρειάζεται το μωρό μου περισσότερη πρωτεΐνη για να αναπτυχθεί;

Έρευνες δείχνουν ότι η μεγάλη κατανάλωση πρωτεΐνης τα πρώτα 2 χρόνια της ζωής ενός παιδιού, μπορεί να είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση παχυσαρκίας αργότερα στην εφηβική και ενήλικη ζωή του. Αντίστροφα, τα παιδάκια μέχρι 2 χρονών που καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες λιπαρών, έχουν μικρότερη πιθανότητα να γίνουν υπέρβαρα αργότερα στη ζωή τους. Επομένως, μία διατροφή ισορροπημένη και θρεπτική, πλούσια σε καλά λιπαρά, υδατάνθρακες και χωρίς περίσσεια πρωτεΐνης, όπως ακριβώς είναι το μητρικό γάλα,  φαίνεται να είναι ιδανική για την καλύτερη ανάπτυξη και υγεία του παιδιού τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Πόσο φαγητό χρειάζεται το μωρό μου;

Πρέπει να λάβεις υπόψη σου ότι το στομαχάκι του μωρού σου τους πρώτους μήνες της ζωής του είναι σαν ένα αυγό και θα γίνει όσο είναι μία μπουνίτσα. Επομένως, οι ποσότητες που χρειάζεται είναι μικρές. Τα μωράκια οδηγούνται από τη φύση τους και γνωρίζουν πόσο χρειάζεται να φάνε. Δεν είναι καλό να τα πιέζεις να φάνε περισσότερο ούτε να τα ξεγελάς με παιχνίδια ή βιβλία ώστε να ανοίξουν το στόμα τους και να φάνε όλο το φαγητό που ετοίμασες. Όταν το παιδάκι χορτάσει, θα σταματήσει να ανοίγει το στόμα του, οπότε θα πρέπει το γεύμα του να τελειώσει. Ο παιδίατρος θα σου επιστήσει ο ίδιος την προσοχή, αν πιστεύει ότι το παιδί δεν αναπτύσσεται σωστά.

Πότε μπορεί το μωράκι να ξεκινήσει να τρώει μικρές μπουκίτσες φαγητού μόνο του;

Το μωράκι πολύ σύντομα θα αρχίσει να θέλει να σε μιμηθεί και να πάρει μόνο του ένα τρόφιμο και να το βάλει στο στόμα του. Αυτό είναι φυσιολογικό και επιθυμητό. Θυμήσου ότι δεν μπορείς να του δώσεις κάτι που χρειάζεται μάσημα (όπως κρέας) ή κάτι που μπορεί να το πνίξει, αν το καταπιεί ολόκληρο (πχ ρόγα από σταφύλι). Επίσης, θα πρέπει να αποφύγεις την ψίχα του ψωμιού ή οτιδήποτε άλλο που όταν αναμιχθεί με το σάλιο θα κάνει ένα συμπαγή βλωμό που μπορεί να το πνίξει. Θα μπορούσες να του δώσεις μία λεπτή λωρίδα κόρα από το ψωμί που θα το πιπιλάει μέχρι να λιώσει ή μικρά κομματάκια μπανάνας ή βρασμένο καρότο. Επίσης, μπορείς να του δώσεις μαλακό, καλοβρασμένο ζυμαρικό ή μικρό κομματάκι καλοβρασμένο κοτόπουλο. Μπορεί να πάρει μικρά κομματάκια βρασμένης πατάτας ή αυγό χτυπημένο και μαγειρεμένο (scrambled). Σε κάθε περίπτωση, δε θα πρέπει ποτέ το μωρό να παίρνει τροφή μόνο του όταν δεν το παρακολουθείς.

Πότε πρέπει να ξεκινήσουμε να καθόμαστε στο τραπέζι όλοι μαζί;

Μόλις το μωράκι ξεκινήσει να τρώει στερεές τροφές, καλό θα ήταν να βρει τη θέση του στο τραπέζι και να τρώει ως ισότιμο μέλος της οικογένειας. Έτσι, θα αποκτήσει τις πρώτες του καλές συνήθειες και απολαμβάνοντας την παρέα των γονιών του, θα αγαπήσει την τροφή. Θα του είναι πιο εύκολο να σε μιμηθεί και να προχωρήσει στα επόμενα βήματα που θα έρθουν, όπως το να χρησιμοποιεί το κουτάλι και να τρώει σα μεγάλο ανθρωπάκι.

Μπορεί να τρώει από το φαγητό της οικογένειας;

Αυτό θα ήταν καλό και επιθυμητό. Με αυτόν τον τρόπο θα συνηθίσει και θα αγαπήσει διαφορετικές γεύσεις. Το φαγητό του μωρού μπορεί να περιέχει βότανα και μυρωδικά που χρησιμοποιούμε για να νοστιμήσουμε το φαγητό μας. Θα πρέπει, όμως, να μαγειρεύουμε το φαγητό μας χωρίς πρόσθετο αλάτι και με καλές και αγνές πρώτες ύλες, κάτι που ούτως ή άλλως έχει πολλά οφέλη για ολόκληρη την οικογένεια.

Θυμίσου ότι το μωράκι χρειάζεται πληθώρα θρεπτικών συστατικών και ποικιλία στη διατροφή του, ώστε να αναπτυχθεί σωστά. Επίσης, μην ξεχνάς ότι οι καλές διατροφικές συνήθειες που θα το συνοδεύουν σε ολόκληρη τη ζωή του, χτίζονται ήδη από τις πρώτες μπουκιές. Αν, παρολαυτά δημιουργηθούν απορίες ή προβληματισμοί για τη διατροφή του και την ανάπτυξή του, θα πρέπει να το συζητήσεις με τον παιδίατρο ο οποίος είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος για την υγεία του μικρού σου.